تجزيه اسم -1

اسم از نظر جنس

- اسم مذكر: اسمي است كه به صورت حقيقي يا مجازي بر جنس نر دلالت كند مانند: علي ، قلم

- اسم مونث: اسمي است كه به صورت حقيقي يا مجازي بر جنس ماده دلالت كند مانند: فاطمة – مِسْطَرة

نشانه هاي اسم مونث

اسم مونث غالباً به يكي از سه نشانه زير ختم مي شود:

1- تاء گرد: مانند فاطمة

2- الف ممدوده (الف و همزه): مانند زهراء

3- الف مقصوره (الف تنها كه به دو شكل نوشته مي شود) مانند: دنيا – كبري

هر يك از اسمهاي مذكر و مونث نيز بر دو قسم است:

-حقيقي: اسمي است كه بر جاندار (يعني انسان و حيوان كه جنس مخالف دارند) دلالت مي نمايد. مانند: حسن - زهراء

-مجازي: اسمي است كه بر غير جاندار (يعني غير انسان و حيوان كه جنس مخالف ندارند) دلالت مي نمايند. مانند: كتاب - مدرسة

- مونث لفظي: اسم مذكري است كه علامت تانيث دارد. مانند: حمزة - موسي

- مونث معنوي: اسم مونثي است (اعم از حقيقي و مجازي) كه علامت تانيث ندارد. مانند: زينب، شمس، مريم، ارض.


اسم از نظر عدد

-مفرد: اسمي است كه بر يك فرد (انسان يا غير انسان) دلالت كند. مانند: قَلم، اسَد، تلميذ.

-مثني: اسمي است كه بر دو فرد(انسان يا غير انسان)دلالت كند. مانند: قَلَمَيْنِ، تِلْميذانِ.

-جمع: اسمي است كه بر بيش از دو فرد (انسان يا غير انسان) دلالت كند.

جمع خود بر دو قسم است: سالم و مكسَر.

توضيح: جمع سالم را از آن جهت سالم مي گويند كه شكل مفرد كلمه، سالم وبدون تغيير مي ماند و هيچ دگرگوني در آن رخ نمي دهد و تنها علامت جمع به انتهاي آن اضافه مي شود.

جمع مكسَر را از آن جهت مكسَر گويند كه شكل مفرد كلمه، تغيير مي يابد به اين معني كه ممكن است يك يا چند حرف از آن كم يا به آن اضافه شود و يا حروف آن تغيير كرده و جابجا گردد.

جمع سالم نيز دو قسم دارد: جمع مذكر سالم و جمع مونث سالم.

-جمع مذكر سالم: جمعي است كه با افزودن (ونَ) يا (-ِينَ) به آخر مفرد مذكر عاقل (انسان) ساخته مي شود مانند: مُعلّمونَ، معلّمينَ كه جمع معلّم مي باشند.

-جمع مونث سالم: جمعي است كه با افزودن (ات) به آخر مفرد (معمولاً مونث) ساخته مي شود. مانند: تلميذات

توضيح: گاهي نشانه جمع مونث به كلمات مفرد غير مونث افزوده مي شود و جمع مونث سالم ساخته مي شود. مانند: امتحان كه جمع آن امتحانات مي باشد و اطلاع كه جمع آن اطلاعات مي باشد.

اسم جمع: اسمي است كه از نظر لفظ، مفرد اما از نظر معني، جمع باشد و بتوان آنرا تثنيه و جمع بست. مانند: قوم (قومانِ – اقوام)

شبه جمع(اسم جنس): اسمي است كه دلالت بر جنس نمايد و براي همين آنرا اسم جنس نيز مي گويند و با افزودن (ة) يا (ي) از آن مفرد مي سازند. مانند: شجر: شجرة/ جُند: جندي

-جمع الجمع (مُنتَهي الجموع): جمعي است كه براي بار دوم جمع بسته شود. مانند: يَد(مفرد) - أيْدي(جمع) - أيادي(جمع الجموع)

نكته: اوزان جمع الجمع عبارتند از (اَفاعِل) مانند: أكالِب و (اَفاعيل) مانند: أصاحيب.

نكته: از جمعي كه بر وزن افاعل و افاعيل آمده، در صورت لزوم جمع سالم ساخته مي شود مانند: أفاضِلين

آگهی 1

عید سعید غدیر را تبریک می گوییم
بدین وسیله به اطلاع می رسانیم که اگرشما طالب نوشتن تحقیق ،رساه و یا پایان نامه در موضوعات گوناگون ادبیات عرب هستید با تماس بگیرید